Wat is Auvibel?
Auvibel is de beheersvennootschap van auteursrechten die de vergoeding voor de privékopie in België int en opnieuw verdeelt naar de rechthebbenden in de culturele en creatieve sector.
Kopieën maken voor eigen gebruik doen we elke dag, vaak zelfs zonder het te beseffen. Veel apparaten die we dagelijks gebruiken bieden ons namelijk de mogelijkheid om kopieën te maken en geven ons op elk moment toegang tot onze persoonlijke dosis cultuur en creativiteit: van je favoriete e-boek of film, het luisteren naar je favoriete nummer, het lezen van interessante tijdschriftartikels of het genieten van je lievelingskunstwerk.
Wat is de privékopie?
Wettelijk kader: uitzondering op het exclusieve recht
Om die werken te kopiëren heb je normaal altijd de toestemming van de maker of rechthebbende nodig. Zij hebben namelijk het exclusieve recht om hun creaties te kopiëren of een kopie ervan toe te staan, op welke manier of onder welke vorm dan ook (Boek XI “Intellectuele eigendom” van het Wetboek van economisch recht).
Toch is er éen belangrijke uitzondering op dat exclusieve recht, namelijk de uitzondering voor de privékopie.
In overeenstemming met de wettelijke bepalingen kan, wanneer het werk rechtmatig openbaar is gemaakt, “de reproductie van werken, met uitzondering van muziekpartituren, gemaakt door een natuurlijke persoon voor privégebruik en voor doeleinden die niet direct of indirect commercieel zijn” niet worden verboden. Als gevolg kunnen de rechthebbenden zich niet wettelijk verzetten tegen kopieën en prestaties van hun werken die voor privégebruik worden gemaakt.
Als tegenprestatie voor deze uitzondering ontvangen de rechthebbenden, d.w.z. auteurs, uitvoerende kunstenaars, producenten en uitgevers (op basis van hun recht sui generis) een compensatie, een billijke vergoeding “voor het kopiëren voor privégebruik van hun werken en prestaties”. Dit is de privékopievergoeding.
Zowel de Europese en Belgische wetgeving als de rechtspraak zijn duidelijk: rechthebbenden moeten een billijke vergoeding krijgen voor het verlies dat ze lijden. Dit is een resultaatsverbintenis van de Staat.
In België koos de wetgever in 1994 voor een forfaitair vergoedingssysteem. De federale overheid werd aangesteld om de voorwaarden van dat systeem vast te leggen. In overeenstemming met de wet bepaalt een Koninklijk Besluit de voorwaarden voor de inning, de verdeling en de controle van de vergoeding; het Koninklijk Besluit van 18 oktober 2013 betreffende het recht op vergoeding voor het kopiëren voor eigen gebruik.
De uitzondering voor de privékopie geeft je als consument dus de vrijheid om kopieën voor eigen gebruik te maken van al je favoriete content (* die je legaal hebt verkregen), én zorgt er ook voor dat de rechthebbenden tegelijk een compensatie ontvangen.
Wat doet Auvibel?
Maar welke rol speelt Auvibel hierin? Auvibel is de centrale link tussen de privékopie en de vergoeding, tussen consument, bijdrageplichtige en rechthebbende(n), tussen creëren en kopiëren, inspireren en beleven.
Auvibel is de beheersvennootschap van auteursrechten die door de koning is aangesteld – koninklijk besluit van 21 januari 1997 – voor het innen en het verdelen van de vergoeding voor de privékopie ten gunste van auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten, en de vergoeding voor de privéreproductie van hun uitgaven, ten gunste van de uitgevers.
Koninklijk besluit: apparaten, dragers en tarieven
De lijst van de apparaten en de dragers onderworpen aan vergoeding, en de tarieven die daarop van toepassing zijn, zijn vastgelegd in een koninklijk besluit, in toepassing van de wet. Auvibel legt dus zelf niet de tarieven vast! Als beheersvennootschap en in het kader van haar wettelijke opdracht, zorgt Auvibel voor de inning en de verdeling tussen haar leden.
De tarieven en de lijst van producten waarop de vergoeding van toepassing is, worden vastgelegd door de bevoegde minister na advies van de Adviescommissie voor de privékopie. Meer informatie over de adviescommissie vind je verderop.
Sinds 1 april 2022 is er een nieuwe lijst van apparaten, dragers en tarieven, aangepast aan de nieuwe technologische realiteit. De lijst werd gepubliceerd in het Koninklijk Besluit van 18 februari 2022.
Onze missie
Als beheersvennootschap is onze missie duidelijk. Auvibel heeft de opdracht om de wettelijke privékopievergoeding te innen bij de bijdrageplichtigen, en vervolgens te verdelen naar de uiteindelijke rechthebbenden via haar leden-beheersvennootschappen. Auvibel speelt als centrale shakel een cruciale rol in de ondersteuning van de creatieve en culturele sectoren in België. Auvibel vormt namelijk de brug tussen privékopie en de vergoeding, tussen privégebruik en culture sector, tussen consument, bijdrageplichtige en rechthebbende(n), tussen (opnieuw) creëren en kopiëren.
In het kader van onze opdracht volgen we bij Auvibel ook de ontwikkelingen in het technologische veld continu op om een correcte inning en verdeling te garanderen, aangepast aan het werkelijke kopieergedrag van de Belgische consument.
De privékopievergoeding wordt toegepast op
- apparaten die het kopiëren voor eigen gebruik mogelijk maken (bv. computers, tablets, smartphones, digicorders)
- dragers waarop beschermde werken gekopieerd kunnen worden (bv. USB-sticks, geheugenkaarten).
De bijdrageplichtigen geven de producten waarop de vergoeding van toepassing is aan bij Auvibel op het moment dat ze op het Belgische grondgebied in de handel worden gebracht.
Wie betaalt de privékopievergoeding?
De privékopievergoeding wordt in eerste instantie betaald door de bijdrageplichtigen. Dat zijn de fabrikanten, de importeurs of de intracommunautaire aankopers van de apparaten of dragers waarmee je privékopieën kan maken, zoals bv. een smartphone, een harde schijf, e-reader etc. (de volledige lijst vind je hier). Ook webshops/online verkopers die de apparaten en dragers voor Belgische verkoop aanbieden zijn verplicht de privékopievergoeding te betalen.
De vergoeding wordt nadien samen met de betrokken producten aan de eindgebruiker/consument gefactureerd. De privékopievergoeding vertegenwoordigt zo maar een klein percentage van de kostprijs van het betrokken product.
Bijvoorbeeld:
De privékopievergoeding voor smartphones bedraagt € 4. Berekend op de gemiddelde kostprijs van een smartphone (gegevens GfK) bedraagt de vergoeding die de consument betaalt voor de privékopie van beschermde werken slechts 0,77% van het totaalbedrag van het product.
Hoe wordt de vergoeding verdeeld?
Na de inning, verdeelt Auvibel de vergoeding efficiënt en snel onder haar 20 leden-beheersvennootschappen. Zij vertegenwoordigen de auteurs, de producenten, de uitvoerende kunstenaars en de uitgevers van beschermde werken. De 20 leden-beheersvennootschappen storten het geld van de privékopievergoeding dat ze van Auvibel ontvangen nadien door aan hun leden.
Auvibel vertegenwoordigt via haar leden- vennootschappen duizenden auteurs, scenaristen, regisseurs, journalisten, artiesten, kunstenaars, muziek- en filmproducenten, muzikanten, acteurs, fotografen en uitgevers van boeken, kranten, tijdschriften enz. Dankzij de privékopievergoeding ontvangen zij via Auvibel een compensatie voor het privégebruik van hun werken. Zo kunnen zij blijven creëren, en kan jij blijven genieten van al dat moois binnen handbereik. Auvibel speelt dus een belangrijke rol in de ondersteuning van de Belgische culturele en creatieve sectoren.
Hoe worden de tarieven en de lijst van onderworpen producten vastgelegd?
Binnen de federale overheidsdienst, die bevoegd is voor het domein van auteursrechten, is een adviescommissie opgericht van betrokken partijnen. De rol van de Adviescommissie voor de privékopie van werken en prestaties is om advies te geven over verschillende aspecten van de privékopievergoeding. Dat gaat van het statuut van betrokken dragers en apparaten, het bedrag van de vergoeding tot de bepalingen voor het innen van de vergoeding, de bepalingen rond controle en de terugbetaling van de vergoeding.
Deze adviescommissie is samengesteld uit:
- een voorzitter, die de minister bevoegd voor het auteursrecht vertegenwoordigt;
- personen aangewezen door Auvibel;
- vertegenwoordigers van de bijdrageplichtigen;
- vertegenwoordigers van de verdelers (groothandel en kleinhandel) van dragers of apparaten;
- personen aangeduid door organisaties die de consumenten vertegenwoordigen (consumentenvertegenwoordigers)
Openbaar leenrecht, onderwijs en wetenschappelijk onderzoek
Auvibel heeft Reprobel een exclusief mandaat gegeven om bepaalde vergoedingen te innen met betrekking tot de werken van auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten van audio- en audiovisuele werken. Het gaat meer bepaald om inningen met betrekking tot het openbaar leenrecht en de vergoeding voor het gebruik van werken, databanken en diensten ter illustratie bij onderwijs of wetenschappelijk onderzoek.